Addison Hastalığı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Addison hastalığı, adrenal bezlerin yetersiz çalışmasına bağlı olarak ortaya çıkan hormonal bir dengesizliktir. Adrenal bezler böbreklerin üzerinde bulunan küçük bezlerdir ve kortizol, aldosteron ve adrenalin gibi önemli hormonlar üretirler.

Addison hastalığı, yetersiz böbreküstü bezi fonksiyonu nedeniyle kortizol ve aldosteron hormonlarının üretiminde azalmaya veya durmaya neden olur. Bu hormonlar vücuttaki birçok işlevi kontrol eder, bu nedenle Addison hastalığı birçok farklı belirtiye neden olabilir.

Addison hastalığının belirtileri arasında yorgunluk, kas zayıflığı, kilo kaybı, iştahsızlık, düşük tansiyon, kusma, ishal ve cildin kararması sayılabilir. Tedavi, eksik hormonları değiştirmek için ilaç kullanımını içerir.

Addison Hastalığı’nın Çeşitleri                  

Addison hastalığının iki ana türü vardır:

Birincil Addison hastalığı: Bu tip, adrenal bezlerin hasar görmesi veya yok edilmesinden kaynaklanır. Bu hasarın nedenleri otoimmün hastalıklar, tüberküloz, kanser, AIDS gibi enfeksiyonlar, amiloidoz, sarkoid veya diğer hastalıklar olabilir.

İkincil Addison hastalığı: Bu tip, hipofiz bezinin hormonları yetersiz salgılaması nedeniyle adrenal bezlerin yetersiz çalışması sonucu ortaya çıkar. Zayıf hipofiz bezi fonksiyonu, hipofiz tümörleri, kafa travması, enfeksiyon, cerrahi veya radyasyon tedavisinden kaynaklanabilir.

Addison hastalığının başka nadir varyantları da vardır, ancak bunlar daha az yaygındır ve genellikle genetik veya konjenital nedenlerden kaynaklanır. Örneğin, CAH (konjenital adrenal hiperplazi) gibi konjenital adrenal hastalıklar, Addison hastalığına benzer semptomlara neden olabilir.

Addison hastalığının farklı türleri olmasına rağmen, temel olarak tüm türleri zayıf adrenal fonksiyondan kaynaklanır ve aynı semptomlarla ortaya çıkabilir. Tedavi, eksik hormonların yerine konması ve adrenal bezlerin yetersiz işleyişinin düzeltilmesinden oluşur.

Addison Hastalığı Tedavisi

Addison hastalığının tedavisi, eksik hormonları yerine koymayı ve adrenal bezlerin yetersiz işleyişini düzeltmeyi amaçlar. Tedavi genellikle ömür boyu ilaç tedavisi gerektirir.

Tedavide ilk adım, eksik hormon olan kortizolün yerine konulmasıdır. Bu genellikle günde iki veya üç kez alınan kortizol ilaçları ile yapılır. Kortizol ilacının dozu hastanın şikayetlerine ve kan testlerine göre ayarlanabilir.

Tedavinin ikinci adımı, eksik hormon olan aldosteronun yerine konmasıdır. Bu genellikle günde bir kez alınan bir ilaç olan fludrokortizon ile yapılır.

Ayrıca Addison hastalarının sıcak havalarda düzenli olarak tuzlu yiyecekler yemeleri ve sıvı alımlarını artırmaları önerilir. Bazı hastalar stresli durumlarda kortizol seviyelerini artırmak için acil kortizol tedavisine ihtiyaç duyabilir.

Addison hastalığı olan kişilerin sağlıklarını izlemek için düzenli kan testleri yaptırmaları önemlidir. Tedavi edilmeyen Addison hastalığı, yaşamı tehdit eden Addison krizine neden olabilir. Addisonian krizi, kan basıncında ciddi bir düşüş, şok, yüksek potasyum seviyeleri ve diğer hayatı tehdit eden semptomlarla karakterize edilen tıbbi bir acil durumdur.